Mở đầu: Khi công việc không còn là giới hạn duy nhất
Nhiều người trẻ đi làm vài năm mới nhận ra rằng: chỉ có kinh nghiệm thôi là chưa đủ để thăng tiến. Trong bối cảnh thị trường toàn cầu hóa, các công ty yêu cầu ứng viên có kiến thức về thương mại quốc tế, ngoại ngữ tốt và tư duy quản trị hiện đại. Chính vì vậy, học ngành Kinh doanh Quốc tế trở thành lựa chọn lý tưởng để bổ sung nền tảng kiến thức và tăng khả năng cạnh tranh.
Tuy nhiên, nhiều người băn khoăn:
“Liệu tôi có thể vừa đi làm, vừa học ngành này được không?”
“Làm sao để cân bằng giữa công việc và học tập?”
Câu trả lời là: Hoàn toàn có thể – nếu bạn chọn hình thức học phù hợp, lên kế hoạch hợp lý và có quyết tâm rõ ràng. Dưới đây là phân tích chi tiết giúp bạn tự tin đưa ra lựa chọn đúng đắn.
- Ngành Kinh doanh Quốc tế có phù hợp để vừa học, vừa làm?
Phù hợp – nếu bạn học đúng hình thức.
Kinh doanh Quốc tế là ngành học rộng, thực tiễn, có nhiều phần kiến thức liên quan trực tiếp đến hoạt động công việc hằng ngày như: quản trị kinh doanh, xuất nhập khẩu, logistics, marketing quốc tế, đàm phán thương mại,… Nếu bạn đang làm việc trong môi trường doanh nghiệp, việc học ngành này sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về công việc, nâng cao năng lực tư duy chiến lược và mở rộng cơ hội thăng tiến.
Quan trọng hơn, đây là ngành học không yêu cầu bạn phải có mặt thường xuyên ở lớp như các ngành kỹ thuật hay thực hành chuyên sâu. Nếu chọn học theo hình thức đào tạo từ xa (online), bạn hoàn toàn có thể vừa đi làm, vừa học mà không ảnh hưởng đến công việc.
- Lý do nên học Kinh doanh Quốc tế khi đang đi làm
Học để nâng cấp kiến thức và tư duy toàn cầu.
Khi làm việc, bạn sẽ sớm nhận ra những giới hạn của bản thân – như thiếu kiến thức về thị trường quốc tế, chưa rõ quy trình xuất nhập khẩu, hay không tự tin khi làm việc với đối tác nước ngoài. Học ngành Kinh doanh Quốc tế sẽ giúp bạn trang bị kiến thức bài bản, từ đó làm việc hiệu quả và chuyên nghiệp hơn.
Mở rộng cơ hội nghề nghiệp và thu nhập.
Ngành này mở ra nhiều cánh cửa mới: bạn có thể ứng tuyển vào các công ty FDI, công ty xuất nhập khẩu, logistics hoặc mở rộng vai trò tại công ty hiện tại. Thậm chí, bạn có thể khởi nghiệp hoặc làm freelancer nếu có chuyên môn vững và kỹ năng tốt.
Tận dụng tối đa trải nghiệm thực tế khi học.
Người đi làm học Kinh doanh Quốc tế thường dễ tiếp thu hơn sinh viên mới vì bạn có trải nghiệm thực tế để “soi chiếu” lý thuyết. Điều này giúp việc học trở nên thực tế, dễ hiểu và dễ ứng dụng hơn.
- Học theo hình thức nào thì phù hợp với người đang đi làm?
3.1. Học chính quy tập trung: Hạn chế lớn về thời gian
Học chính quy tập trung tại trường là hình thức học phổ biến dành cho sinh viên học toàn thời gian. Tuy nhiên, với người đang đi làm, hình thức này gần như không khả thi. Bởi lịch học cố định trong giờ hành chính, yêu cầu có mặt tại lớp thường xuyên và thời lượng học kéo dài 4 năm khiến bạn khó duy trì nếu có công việc ổn định.
Ngay cả khi bạn có thể nghỉ làm để học toàn thời gian, thì chi phí cơ hội (mất thu nhập, gián đoạn sự nghiệp) là rất lớn. Vì vậy, hình thức học này không phù hợp với người đã đi làm toàn thời gian hoặc đang có các cam kết nghề nghiệp khác.
3.2. Học vừa làm vừa học (tại chức): Nhiều rào cản thực tế
Học tại chức (vừa học vừa làm) được thiết kế cho người đi làm, thường tổ chức vào buổi tối hoặc cuối tuần. Tuy nhiên, hình thức này vẫn đòi hỏi bạn phải đến lớp theo lịch cố định, thường kéo dài 3 – 4 năm. Việc di chuyển đến lớp, phụ thuộc vào địa điểm tổ chức học, đôi khi gây bất tiện – đặc biệt nếu bạn làm việc xa trường hoặc thường xuyên đi công tác.
Ngoài ra, bằng tại chức trước đây từng bị phân biệt so với bằng chính quy. Dù hiện nay sự phân biệt đã giảm, nhưng nhiều người vẫn băn khoăn về giá trị văn bằng và mức độ linh hoạt.
3.3. Học từ xa (online) – Hình thức tối ưu cho người đang đi làm
Học từ xa (hay còn gọi là học online) là hình thức được thiết kế đặc biệt cho những người có quỹ thời gian hạn chế, cần sự linh hoạt cao nhưng vẫn muốn có bằng đại học hợp pháp. Đây là lựa chọn lý tưởng cho người đi làm nhờ những ưu điểm nổi bật:
- Linh hoạt về thời gian: Bạn có thể học mọi lúc, mọi nơi, không phụ thuộc vào thời khóa biểu cố định. Điều này giúp bạn dễ dàng sắp xếp giữa lịch làm việc và học tập.
- Không cần đến lớp: Toàn bộ bài giảng, bài kiểm tra, tài liệu học được cung cấp qua hệ thống học trực tuyến (LMS). Bạn chỉ cần có máy tính hoặc điện thoại kết nối Internet.
- Tiết kiệm thời gian và chi phí: Không tốn thời gian di chuyển, không cần nghỉ việc, không phát sinh chi phí ăn ở xa trường. Phù hợp với người đi làm tại tỉnh thành khác hoặc sống xa trung tâm.
- Bằng cấp có giá trị pháp lý: Nếu bạn học tại các trường đại học công lập uy tín, được Bộ Giáo dục & Đào tạo cấp phép đào tạo từ xa, thì bằng của bạn được công nhận như bằng chính quy, không ghi “từ xa” trên văn bằng.
Ví dụ, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (TUAF) hiện đang triển khai chương trình cử nhân Kinh doanh Quốc tế hệ từ xa. Đây là chương trình được thiết kế dành riêng cho người đã đi làm, với đầy đủ bài giảng điện tử, tài liệu học tập, hỗ trợ từ giảng viên và hệ thống thi cử nghiêm túc.
3.4. Hình thức học nào là tối ưu nhất?
Nếu bạn đang đi làm và muốn học thêm ngành Kinh doanh Quốc tế để nâng cao chuyên môn hoặc chuyển hướng nghề nghiệp, thì học từ xa là lựa chọn tối ưu nhất. Hình thức này giúp bạn chủ động thời gian, giữ được công việc hiện tại, đồng thời tích lũy thêm kiến thức một cách bền vững.
Đặc biệt, nếu bạn đang tìm kiếm tấm bằng có giá trị pháp lý để thi công chức, xin việc trong doanh nghiệp nước ngoài hoặc học tiếp lên cao học, thì học từ xa tại trường được cấp phép là con đường an toàn và hiệu quả.
- Làm sao để cân bằng giữa công việc và học tập?
4.1. Xác định mục tiêu học rõ ràng ngay từ đầu
Trước khi bắt đầu chương trình học, bạn cần trả lời cho chính mình:
“Tại sao mình học ngành này?”
“Kiến thức này phục vụ điều gì cho công việc hoặc tương lai?”
Việc xác định rõ mục tiêu sẽ giúp bạn có động lực học ổn định và tránh tâm lý học đối phó. Khi học vì muốn nâng cấp kỹ năng, thăng tiến nghề nghiệp hoặc chuyển ngành, bạn sẽ sẵn sàng dành thời gian và nghiêm túc với lộ trình học tập.
4.2. Lên kế hoạch học cụ thể – chia nhỏ, linh hoạt nhưng đều đặn
Người đi làm thường có quỹ thời gian eo hẹp, nên thay vì học dồn dập, hãy chia nội dung học thành từng phần nhỏ theo tuần. Bạn có thể học 30–45 phút mỗi buổi tối, hoặc 1–2 tiếng vào cuối tuần. Điều quan trọng là duy trì đều đặn và tạo thói quen học mỗi ngày.
Sử dụng các công cụ hỗ trợ như Google Calendar, Notion hoặc app nhắc lịch để theo dõi tiến độ. Đặt lịch học cố định cũng giống như đặt lịch họp – khi đã lên kế hoạch, bạn sẽ nghiêm túc hơn trong việc thực hiện.
4.3. Tận dụng thời gian trống trong ngày một cách thông minh
Bạn không cần ngồi trước máy tính 3 tiếng liên tục mới gọi là học. Ngay cả trong lúc chờ xe, ăn trưa, nghỉ giữa giờ,… bạn vẫn có thể học được:
- Nghe lại bài giảng qua điện thoại
- Đọc tài liệu PDF, slide tóm tắt
- Làm trắc nghiệm ngắn qua ứng dụng học tập
Tận dụng thời gian ngắn sẽ giúp bạn duy trì dòng chảy kiến thức liên tục, không bị “quên bài” và giảm áp lực dồn vào cuối tuần.
4.4. Biến công việc thành nơi thực hành kiến thức
Nếu bạn đang làm trong lĩnh vực kinh doanh, xuất nhập khẩu, marketing hay vận hành doanh nghiệp, hãy coi công việc là “phòng thực hành” cho kiến thức học được. Áp dụng ngay những nội dung như: phân tích thị trường quốc tế, thương lượng với đối tác, lập kế hoạch chiến lược,… vào tình huống công việc giúp bạn học sâu và nhớ lâu hơn.
Việc “học đi đôi với hành” không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao hiệu quả học tập.
4.5. Tối giản việc không cần thiết, ưu tiên điều quan trọng
Muốn học tốt và làm hiệu quả, bạn buộc phải cắt giảm những hoạt động không thiết yếu. Hạn chế thời gian lướt mạng xã hội, xem tivi hoặc những cuộc gặp gỡ không cần thiết để dành thời gian cho học tập và nghỉ ngơi hợp lý.
Hãy nhớ: cân bằng không phải là làm mọi thứ một cách ngang bằng, mà là biết ưu tiên điều có giá trị nhất với mình ở từng giai đoạn.
4.6. Giữ tinh thần thoải mái, tránh học trong trạng thái kiệt sức
Đừng cố ép bản thân học khi quá mệt mỏi sau một ngày làm việc dài. Thay vào đó, bạn có thể nghỉ ngơi một chút, tập nhẹ nhàng, uống nước hoặc thiền 5 phút để làm mới năng lượng. Khi tinh thần thoải mái, việc tiếp thu kiến thức cũng hiệu quả hơn.
Ngoài ra, đừng ngại nhờ sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè, hoặc đồng nghiệp để sắp xếp thời gian linh hoạt hơn.
- Có nên học văn bằng thứ 2 ngành Kinh doanh Quốc tế khi đã có bằng khác?
5.1. Khi tấm bằng đầu tiên không còn phù hợp với công việc hiện tại
Nhiều người sau khi ra trường vài năm mới nhận ra ngành học đầu tiên không còn đáp ứng được nhu cầu công việc hoặc cơ hội phát triển nghề nghiệp. Ví dụ: bạn tốt nghiệp ngành Công nghệ, Sư phạm, Du lịch, nhưng lại đang làm việc trong môi trường kinh doanh, bán hàng, xuất nhập khẩu, hay marketing toàn cầu.
Trong trường hợp này, việc học thêm văn bằng thứ 2 ngành Kinh doanh Quốc tế là lựa chọn hợp lý để bổ sung kiến thức nền tảng về kinh tế, thương mại và hội nhập quốc tế, giúp bạn tự tin hơn trong công việc và tăng khả năng thăng tiến.
5.2. Văn bằng 2 giúp mở rộng cơ hội nghề nghiệp rõ rệt
Với một tấm bằng đại học ngành Kinh doanh Quốc tế, bạn có thể dễ dàng ứng tuyển vào các vị trí tại:
- Doanh nghiệp FDI, công ty đa quốc gia
- Công ty xuất nhập khẩu, logistics, thương mại điện tử
- Các bộ phận kinh doanh quốc tế, chăm sóc khách hàng nước ngoài
- Các tổ chức quốc tế hoặc dự án liên kết xuyên biên giới
Ngoài ra, nếu bạn có định hướng chuyển ngành hoặc khởi nghiệp, kiến thức về thị trường quốc tế, giao thương, tài chính toàn cầu sẽ là hành trang không thể thiếu.
5.3. Không phải học lại từ đầu – tiết kiệm thời gian & chi phí
Một lợi thế lớn của văn bằng 2 là thời gian học ngắn hơn văn bằng 1, thường chỉ từ 2 – 2,5 năm, tùy theo chương trình và hình thức học. Bạn sẽ được miễn một số học phần đã từng học ở bằng đại học đầu tiên, giúp rút ngắn tiến độ.
Nếu chọn học theo hình thức từ xa (online), bạn không cần nghỉ làm, không cần đến lớp mỗi ngày, tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những người vừa đi làm, vừa muốn nâng cao trình độ.
5.4. Văn bằng 2 từ xa vẫn có giá trị pháp lý như bằng chính quy
Nhiều người còn băn khoăn: “Liệu văn bằng 2 học từ xa có được công nhận không?”
Câu trả lời là CÓ – nếu bạn học tại các trường đại học được Bộ Giáo dục & Đào tạo cấp phép đào tạo văn bằng 2 từ xa.
Bằng tốt nghiệp ngành Kinh doanh Quốc tế theo hệ từ xa vẫn là bằng đại học hợp pháp, không ghi “từ xa” hay “văn bằng 2” trên văn bằng, và được sử dụng để xin việc, thi công chức, hoặc học tiếp cao học như các hình thức đào tạo chính quy khác.
- Kết luận: Hoàn toàn có thể vừa đi làm, vừa học – nếu bạn chọn đúng
Học Kinh doanh Quốc tế không dành riêng cho sinh viên toàn thời gian. Với sự phát triển của hình thức học từ xa, người đi làm hoàn toàn có thể theo đuổi tấm bằng đại học hoặc văn bằng thứ 2 ngành Kinh doanh Quốc tế mà không cần nghỉ việc. Điều quan trọng là bạn chọn đúng chương trình đào tạo, có quyết tâm rõ ràng và biết tận dụng thời gian hiệu quả.
Trong môi trường kinh doanh toàn cầu hiện nay, tấm bằng chỉ là bước đầu – điều nhà tuyển dụng cần chính là năng lực thực tế và tư duy hội nhập. Vậy nên, nếu bạn đã có mong muốn học – đừng trì hoãn.
